از جمله این مشکلات تلفات سنگین در تعداد زیادی از کندوهای عسل استان کرمانشاه است که به گفته زنبورداران این استان اکنون وضع به حدی بغرنج شده است که در برخی از زنبورستان‌ها گاهی تا 80درصد زنبورها به کندو باز نمی‌گردند.موضوع از این قرار است که زنبورها تا زمانی که در کندو هستند، مشکلی ندارند اما وقتی که از کندو خارج می‌شوند قادر به شناسایی مسیر بازگشت نیستند و راه‌شان را گم می‌کنند. از آنجا که هیچ لاشه زنبوری در اطراف کندو یا زنبورستان‌ها مشاهده نمی‌شود، نمی‌توان بیماری خاصی را عامل این تلفات دانست، بنابراین باید علتی را جست‌وجو کرد که جهت‌یابی زنبورها را دچار مشکل می‌کند.زنبورهای عسل از جمله حشراتی هستند که مسیرهای رفت و برگشت خود را از طریق ارسال و دریافت امواج پیدا می‌کنند. با توجه به این موضوع، یکی از احتمال‌هایی که زنبورداران می‌دهند این است که امواج الکترومغناطیسی موجود در محیط روی امواج تولید شده از سوی زنبور عسل تأثیر می‌گذارد و باعث سردرگمی این حشره می‌شود. در این میان گفته می‌شود که بازنگشتن زنبورهای کارگر- که وظیفه تهیه غذا را برعهده دارند- به کندو، ملکه و باقی زنبورهای باقیمانده در کندو را نیز در معرض خطر قرار می‌دهد.
سرور جلالی‌نژاد، کارشناس زنبور عسل اداره دامپزشکی استان کرمانشاه، در این زمینه می‌گوید: «هنوز تحقیقاتی که صحت و سقم تأثیر امواج مخابراتی و ماهواره‌ای روی زنبور عسل را بررسی کند، در کشور انجام نگرفته است، اما از شواهد بر می‌آید که امواج بی‌تأثیر نیست و سیستم ایمنی زنبورها را ضعیف و سیستم عصبی آنها را دچار اختلال می‌کند.»وی علاوه بر تأثیر امواج، اوضاع نامساعد جوی و تغذیه نامناسب را از دیگر عوامل فرار زنبورها می‌داند و تصریح می‌کند: «گروهی متشکل از کارشناسان اداره دامپزشکی و سازمان جهاد کشاورزی در حال بررسی این موضوع هستند که درصورت به نتیجه رسیدن این پژوهش، یافته‌های آن به آگاهی مردم خواهد رسید.»
بهرام خانی، معاون امور دام سازمان جهاد کشاورزی کرمانشاه نیز با بیان اینکه در طول چند سال اخیر در زمینه افزایش جمعیت زنبورستان‌ها فعالیت‌های زیادی انجام گرفته است، می‌گوید: «براساس آخرین سرشماری که در سال89 انجام شد، 2617 زنبورستان در سطح استان فعال است و کل کندوهای این زنبورستان‌ها به 156هزار عدد می‌رسد. همچنین براساس این آمار مجموعا 1463تن عسل به 2 صورت پرورش بومی و مدرن در سال89 برداشت شده است.وی با بیان اینکه درباره فرار زنبورها از زنبورستان‌های استان دلایل غیرعلمی و غیرمستند زیادی مطرح می‌شود، می‌افزاید: «دلایل زیادی می‌تواند موجب بروز این مشکل بشود که از جمله آنها تأثیر امواج است.»
به گفته وی، فعلا آمار دقیقی از میزان تلفات کندوها وجود ندارد، چون تمام ارقامی که زنبوداران اعلام کرده‌اند غیررسمی است و نمی‌توان به آنها اکتفا کرد.
سیروس تیموریان، از بنیانگذاران زنبورداری به شیوه صنعتی در کرمانشاه که بیش از 3دهه در این زمینه فعالیت دارد، پدیده ناپدیدشدن زنبورها را به سونامی غم‌انگیزی تعبیر می‌کند که علاوه بر از بین بردن زنبورداری و کاهش تولید عسل، به‌دلیل حذف زنبورها از فرایند گرده‌افشانی درختان و گیاهان، فاجعه زیست‌محیطی جبران‌ناپذیری را به‌دنبال دارد. به گفته وی، پدیده بازنگشتن زنبورها به کندوها مشکلی جهانی است که نمونه‌های آن در کشورهای آمریکایی و اروپایی مشاهده شده، اما در کشور ما دامنه این پدیده وسیع‌تر است؛ به‌طوری که زنبورداران زیادی به‌خصوص در غرب کشور با این مشکل مواجه هستند. او با بیان اینکه صنعت زنبورداری در کشور ما یتیم است، اضافه می‌کند: «این فعالیت حساس در طول 50سال گذشته در مراکز تحقیقاتی کشور جایگاه چندانی نداشته است.» تیموریان با گلایه از مسئولان وزارت کشاورزی و نهادهای مرتبط می‌افزاید: «گویا برخی از مسئولان هنوز عمق فاجعه را درک نکرده‌اند، در حالی که باید با این موضوع مانند یک حادثه غیرمترقبه برخورد شود.»
وی با بیان اینکه هیچ نشانه‌ای دال بر وجود بیماری شناخته‌شده در بین زنبورها که به فرار آنها از کندوها منجر شود مشاهده نشده است، تأثیر بیماری نوزما که اخیرا برخی فرار زنبورها را به آن مرتبط دانسته‌اند، رد می‌کند و می‌گوید: «این بیماری حتی درصورت اثبات وجودش، فقط در فروردین و اردیبهشت ماه قربانی می‌گیرد درصورتی که ما بیشترین تلفات فرار زنبورها را در پاییز و زمستان شاهد هستیم.»تیموریان یکی از راه‌حل‌های رفع مشکل فرار زنبورها را اصلاح نژاد زنبورها به‌خصوص ملکه می‌داند و می‌افزاید: «اگر ملکه‌ها در تخم‌گذاری قوی عمل می‌کردند حتی درصورت گم و سرگردان‌شدن عده‌ای از زنبورها، ملکه با تخم‌گذاری خود می‌توانست کمبود زنبور کارگر را جبران کند.
وی معتقد است که ملکه قفقازی یکی از بهترین نژادهای دنیاست و کشور ما به‌دلیل روابط تجاری خوبی که با کشورهای حوزه قفقاز دارد، می‌تواند از این موقعیت استفاده کند.حسین افضلی یکی دیگر از زنبورداران با تجربه استان کرمانشاه میزان خسارت وارد شده به‌دلیل فرار زنبورها را بین 70تا100درصد برآورد می‌کند. وی با بیان اینکه روز به روز از جمعیت داخل کندوها کم می‌شود، می‌گوید: «ما گمان می‌کردیم امکان دارد نقصی در کار ما باشد به همین دلیل تمام موارد را با همکاران بازبینی کردیم، اما دیدیم که هم از لحاظ تغذیه و هم از لحاظ نحوه نگهداری همان روالی که سالیان گذشته انجام می‌دادیم، طی شده است.»
وی می‌افزاید:« در چند سال اخیر احتمال تأثیر امواج بین زنبورداران و کارشناسان همواره مطرح بوده است، اما ابتدا فرار زنبورها چندان گسترده نبود درحالی که در پاییز و زمستان سال گذشته این موضوع آن‌قدر گسترش پیدا کرد که برای نمونه خود من پس از 15 سال سابقه زنبورداری از 230کندو، تنها 30 کندو برایم باقیمانده است و بقیه زنبورداران هم وضع‌شان مانند من یا حتی بدتر است». افضلی خاطرنشان می‌کند: «برای اکثر زنبورداران کرمانشاهی مشکل بازنگشتن زنبورها به کندو به‌وجود آمده است. این مشکل به‌خصوص در زنبورستان‌هایی که در نزدیکی دکل‌های مخابراتی قرار دارند، حادتر بوده و این در حالی است که کسانی که زنبورستان‌هایشان در نقاط کور قرار دارد، از این مشکل در امان مانده‌اند.
در این میان علاوه بر زنبورداران، کارشناسان محیط‌زیست نیز تأکید می‌کنند که کوچ جمعی و مرموز زنبورهای عسل به‌دلیل نقشی که این حشرات در گرده‌افشانی دارند، پیامدهای زیست‌محیطی فراوانی می‌تواند داشته باشد. با این حال هنوز مسئولان شرکت مخابرات که زنبورداران انگشت اتهام‌شان را به سوی دکل‌های این شرکت نشانه رفته‌اند، در برابر این موضوع واکنشی از خود نشان نداده‌اند و حتی حاضر نیستند در این باره با رسانه‌ها گفت‌وگو کنند، چه رسد به اینکه برای بررسی این پدیده دست به تحقیقات جامع بزنند.
